1. Wstęp (1,1 - 1,5)

2. Ewangelia Pawła (1,6 - 1,12)

3. Paweł broni swojego apostolstwa (1,13 - 2,21)

4. Wykład na temat relacji wiara - Zakon (3,1 - 4,7)

5. Paweł udziela nagany Galacjanom (4,7 - 5,12)

6. Wolność a uczynki (5,13 - 6,10)

7. Zakończenie, podsumowanie (6,11 - 6,18)

1.Paweł, apostoł nie od ludzi ani przez człowieka, lecz przez Jezusa Chrystusa i Boga Ojca, który go wzbudził z martwych,

2.I wszyscy bracia, którzy są ze mną, do zborów w Galacji:

4.Który wydał samego siebie za grzechy nasze, aby nas wyzwolić z teraźniejszego wieku złego według woli Boga i Ojca naszego,

Wstęp zawiera streszczenie tego o czym Paweł zamierza mówić.

Już w pierwszym wersecie Paweł zaznacza, że jest posłany przez Boga, a nie przez ludzi. Pragnie tym samym powiedzieć, że jego autorytet dorównuje autorytetowi pozostałych apostołów. To co Paweł czyni, pokazuje nam, że apostołowie mieli jedyny w swoim rodzaju autorytet, którego nikt inny po nich już nie miał.

6.Dziwię się, że tak prędko dajecie się odwieść od tego, który was powołał w łasce Chrystusowej do innej ewangelii,

7.Chociaż innej nie ma; są tylko pewni ludzie, którzy was niepokoją i chcą przekręcić ewangelię Chrystusową.

8.Ale choćbyśmy nawet my albo anioł z nieba zwiastował wam ewangelię odmienną od tej, którą myśmy wam zwiastowali, niech będzie przeklęty!

9.Jak powiedzieliśmy przedtem, tak i teraz znowu mówię: Jeśli wam ktoś zwiastuje ewangelię odmienną od tej, którą przyjęliście, niech będzie przeklęty!

10.A teraz, czy chcę ludzi sobie zjednać, czy Boga? Albo czy staram się przypodobać ludziom? Bo gdybym nadal ludziom chciał się przypodobać, nie byłbym sługą Chrystusowym.

11.A oznajmiam wam, bracia, że ewangelia, którą ja zwiastowałem, nie jest pochodzenia ludzkiego;

12.Albowiem nie otrzymałem jej od człowieka, ani mnie jej nie nauczono, lecz otrzymałem ją przez objawienie Jezusa Chrystusa.

Czego możemy dowiedzieć się na temat Ewangelii z przytoczonego wyżej fragmentu:

3.Prawda Ewangelii jest godna radykalnej obrony włącznie z przeklęciem tych, którzy głoszą jej zafałszowaną postać

13.Słyszeliście bowiem o moim dawniejszym postępowaniu w żydostwie, że srodze prześladowałem zbór Boży i niszczyłem go,

14.I że prześcigałem w żarliwości dla żydostwa wielu rówieśników mojego pokolenia, będąc nader gorliwym zwolennikiem moich ojczystych ustaw.

16.Żeby objawić mi Syna swego, abym go zwiastował między poganami, ani przez chwilę nie radziłem się ciała i krwi,

17.Ani też nie udałem się do Jerozolimy do tych, którzy przede mną byli apostołami, ale poszedłem do Arabii, po czym znowu wróciłem do Damaszku.

18.Potem, po trzech latach, poszedłem do Jerozolimy, żeby się zapoznać z Kefasem, i przebywałem u niego dni piętnaście;

23.A tylko niektórzy słyszeli, że ten, który niegdyś nas prześladował, teraz szerzy wiarę, którą dawniej zwalczał,

2.A udałem się tam na skutek objawienia i wyłożyłem im na osobności, zwłaszcza znaczniejszym, ewangelię, którą zwiastuję między poganami, żeby się czasem nie okazało, że daremnie biegnę czy biegłem.

3.Ale nawet Tytusa, który był ze mną, chociaż był Grekiem, nie zmuszono do obrzezania,

4.Nie bacząc na fałszywych braci, którzy po kryjomu zostali wprowadzeni i potajemnie weszli, aby wyszpiegować naszą wolność, którą mamy w Chrystusie, żeby nas podbić w niewolę,

5.A którym ani na chwilę nie ustąpiliśmy, ani się nie poddaliśmy, aby prawda ewangelii u was się utrzymała.

6.A co się tyczy tych, którzy cieszyli się szczególnym poważaniem czym oni niegdyś byli, nic mnie to nie obchodzi; Bóg nie ma względu na osobę otóż ci, którzy cieszyli się szczególnym poważaniem, niczego mi nie narzucili,

7.Raczej przeciwnie, gdy zobaczyli, że została mi powierzona ewangelia między nieobrzezanymi, jak Piotrowi między obrzezanymi

8.Bo Ten, który skutecznie działał przez Piotra w apostolstwie między obrzezanymi, skutecznie działał i przez mnie między poganami

9.Otóż, gdy poznali okazaną mi łaskę, Jakub i Kefas, i Jan, którzy są uważani za filary, podali mnie i Barnabie prawicę na dowód wspólnoty, abyśmy poszli do pogan, a oni do obrzezanych;

11.A gdy przyszedł Kefas do Antiochii, przeciwstawiłem mu się otwarcie, bo też okazał się winnym.

14.Ale gdy spostrzegłem, że nie postępują zgodnie z prawdą ewangelii, powiedziałem do Kefasa wobec wszystkich: Jeśli ty, będąc Żydem, po pogańsku żyjesz, a nie po żydowsku, czemuż zmuszasz pogan żyć po żydowsku?

16.Wiedząc wszakże, że człowiek zostaje usprawiedliwiony nie z uczynków zakonu, a tylko przez wiarę w Chrystusa Jezusa, i myśmy w Chrystusa Jezusa uwierzyli, abyśmy zostali usprawiedliwieni z wiary w Chrystusa, a nie z uczynków zakonu, ponieważ z uczynków zakonu nie będzie usprawiedliwiony żaden człowiek.

17.A jeśli szukając usprawiedliwienia w Chrystusie i my sami okazaliśmy się grzesznikami, to czy Chrystus jest sługą grzechu? Z pewnością nie.

19.Albowiem ja przez zakon umarłem zakonowi, abym żył Bogu.

20.Z Chrystusem jestem ukrzyżowany; żyję więc już nie ja, ale żyje we mnie Chrystus; a obecne życie moje w ciele jest życiem w wierze w Syna Bożego, który mnie umiłował i wydał samego siebie za mnie.

21.Nie odrzucam łaski Bożej; bo jeśli przez zakon jest sprawiedliwość, tedy Chrystus daremnie umarł.

1. Udowadnia, że został powołany bezpośrednio przez samego Jezusa. Jego apostolstwo jest całkowicie niezależne od apostolstwa dwunastu. Tym samym chce zaznaczyć, że dalsza treść listu jest pisana w autorytecie samego Jezusa (1,1.13-24).

2. Podkreśla, że między nim, a tymi, którzy są uważani za filary Kościoła istnieje wspólnota. Paweł chce tym samym powiedzieć, że przemawia w autorytecie całego Kościoła (2,1-10).

3. Daje świadectwo, jak prawda ta działa w jego życiu (2,15-21). Paweł pokazuje, że gdy stawką w grze jest prawda, to gotów jest upomnieć każdego, kto w jakikolwiek sposób jej zaprzeczy. W takim momencie przyjaźnie nie są ważne. Widać tutaj, że słowa Pawła z (1,10) nie są pustym frazesem. Ewangelii trzeba bronić nie bacząc na nic (2,11-14).

1.O nierozumni Galacjanie! Któż was omamił, was, przed których oczami został wymalowany obraz Jezusa Chrystusa ukrzyżowanego?

2.Chcę dowiedzieć się od was tego jednego: Czy przez uczynki zakonu otrzymaliście Ducha, czy przez słuchanie z wiarą?

3.Czy aż tak nierozumni jesteście? Rozpoczęliście w duchu, a teraz na ciele kończycie?

4.Czy daremne były tak liczne wasze doznania? Rzeczywiście, byłyby daremne.

5.Czy ten, który daje wam Ducha i dokonuje wśród was cudów, czyni to na podstawie uczynków zakonu, czy na podstawie słuchania z wiarą?

6.Tak Abraham uwierzył Bogu i poczytano mu to ku usprawiedliwieniu.

7.Z tego możecie poznać, że ci, którzy są z wiary, są synami Abrahama.

8.A Pismo, które przewidziało, że Bóg z wiary usprawiedliwia pogan, uprzednio zapowiedziało Abrahamowi: W tobie będą błogosławione wszystkie narody.

9.Tak więc ci, którzy są ludźmi wiary, dostępują błogosławieństwa z wierzącym Abrahamem.

13.Chrystus wykupił nas od przekleństwa zakonu, stawszy się za nas przekleństwem, gdyż napisano: Przeklęty każdy, który zawisł na drzewie,

14.Aby błogosławieństwo Abrahamowe przeszło na pogan w Jezusie Chrystusie, my zaś, abyśmy obiecanego Ducha otrzymali przez wiarę.

15.Bracia, przytoczę przykład ze stosunków ludzkich: Nawet uprawomocnionego testamentu jakiegoś człowieka nikt nie obala ani do niego nic nie dodaje.

16.Otóż, obietnice dane były Abrahamowi i potomkowi jego. Pismo nie mówi: I potomkom jako o wielu, lecz jako o jednym: I potomkowi twemu, a tym jest Chrystus.

17.Powiadam więc to: Testamentu uprzednio przez Boga uprawomocnionego nie unieważnia zakon, który został nadany czterysta trzydzieści lat później, tak żeby obietnica była unicestwiona.

18.Jeśli bowiem dziedzictwo wywodzi się z zakonu, to już nie z obietnicy. Bóg zaś obdarzył nim łaskawie Abrahama przez obietnicę.

19.Czymże więc jest zakon? Został on dodany z powodu przestępstw, aż do przyjścia potomka, którego dotyczy obietnica; a został on dany przez aniołów do rąk pośrednika.

21.Czy więc zakon jest przeciw obietnicom Bożym? Bynajmniej! Gdyby bowiem został nadany zakon, który może ożywić, usprawiedliwienie byłoby istotnie z zakonu.

22.Lecz Pismo głosi, że wszystko poddane jest grzechowi, aby to, co było obiecane, dane było na podstawie wiary w Jezusa Chrystusa tym, którzy wierzą.

23.Zanim zaś przyszła wiara, byliśmy wspólnie zamknięci i trzymani pod strażą zakonu, dopóki wiara nie została objawiona.

24.Tak więc zakon był naszym przewodnikiem do Chrystusa, abyśmy z wiary zostali usprawiedliwieni.

25.A gdy przyszła wiara, już nie jesteśmy pod opieką przewodnika.

26.Albowiem wszyscy jesteście synami Bożymi przez wiarę w Jezusa Chrystusa.

28.Nie masz Żyda ani Greka, nie masz niewolnika ani wolnego, nie masz mężczyzny ani kobiety; albowiem wy wszyscy jedno jesteście w Jezusie Chrystusie.

2.Ale jest pod nadzorem opiekunów i rządców aż do czasu wyznaczonego przez ojca.

4.Lecz gdy nadeszło wypełnienie czasu, zesłał Bóg Syna swego, który się narodził z niewiasty i podlegał zakonowi,

5.Aby wykupił, tych, którzy byli pod zakonem, abyśmy usynowienia dostąpili.

6.A ponieważ jesteście synami, przeto Bóg zesłał Ducha Syna swego do serc waszych, wołającego: Abba, Ojcze!

7.Tak więc już nie jesteś niewolnikiem, lecz synem, a jeśli synem, to i dziedzicem przez Boga.

1. Ducha otrzymaliśmy przez słuchanie z wiarą (3,1-5.14).

2. Usprawiedliwienie otrzymaliśmy przez wiarę (2,16-21;3,1-13).

3. Dziedzictwo otrzymaliśmy przez wiarę (3,14-18;4,7).

Abraham otrzymał obietnice przez wiarę, więc Zakon - nadany 430 lat później - nie może zmienić raz ustanowionego testamentu (3,17).

4.1. Został dodany z powodu przestępstw

4.2. Dany na pewien okres czasu (do przyjścia potomka)

4.3. Dany do rąk pośrednika

4.4. Zakon nie jest przeciwko obietnicom Bożym

4.5. Był naszym strażnikiem (znajdowaliśmy się w jego niewoli)

4.6. Był przewodnikiem (drogowskazem) do usprawiedliwienia z wiary, które jest w Jezusie. Wykazywał grzech, nie dając sam usprawiedliwienia, pokazywał jednocześnie, gdzie się ono znajduje.

5. Synostwo Boże otrzymaliśmy przez wiarę (3,25 - 4,7).

9.Teraz jednak, kiedy poznaliście Boga, a raczej, kiedy zostaliście przez Boga poznani, czemuż znowu zawracacie do słabych i nędznych żywiołów, którym ponownie, jak dawniej służyć chcecie?

10.Zachowujecie dni i miesiące, i pory roku, i lata!

12.Proszę was, bracia, bądźcie tacy, jak ja, gdyż i ja jestem taki, jak wy. W niczym mnie nie skrzywdziliście;

14.I chociaż stan mój cielesny wystawił was na próbę, to jednak nie wzgardziliście mną ani nie plunęliście na mnie, ale mnie przyjęliście jak anioła Bożego, jak Chrystusa Jezusa.

15.Cóż się tedy stało z tą waszą szczęśliwością? Albowiem daję wam świadectwo, że gdyby to było możliwe, wyłupilibyście sobie oczy i mnie je oddali.

17.Gorliwie o was zabiegają, ale nie w dobrych zamiarach, bo chcą was odłączyć, abyście wy o nich zabiegali.

18.A dobra to rzecz zawsze zabiegać gorliwie o dobrą sprawę, a nie tylko wtedy, gdy jestem pośród was obecny,

19.Dzieci moje, znowu w boleści was rodzę, dopóki Chrystus nie będzie ukształtowany w was;

22.Napisane jest bowiem, że Abraham miał dwóch synów, jednego z niewolnicy, a drugiego z wolnej.

23.Lecz ten, który był z niewolnicy, według ciała się urodził, ten zaś, który był z wolnej, na podstawie obietnicy.

24.A to jest powiedziane obrazowo: oznaczają one dwa przymierza, jedno z góry Synaj, które rodzi w niewolę, a jest nim Hagar.

25.Hagar jest to góra Synaj w Arabii; odpowiada ona teraźniejszemu Jeruzalem, gdyż jest w niewoli razem z dziećmi swymi.

26.Jeruzalem zaś, które jest w górze, jest wolne i ono jest matką naszą.

27.Jest bowiem napisane: Raduj się, niepłodna, która nie rodzisz, Wydaj okrzyk radości i wesel się głośno, Ty, która nie znasz bólów porodowych, Bo więcej dzieci ma opuszczona Niż ta, która ma męża.

28.Wy zaś, bracia, podobnie jak Izaak, dziećmi obietnicy jesteście.

29.Lecz jak ongiś ten, który się według ciała narodził, prześladował urodzonego według Ducha, tak i teraz.

30.Lecz co mówi Pismo? Wypędź niewolnicę i syna jej; nie będzie bowiem dziedziczył syn niewolnicy z synem wolnej.

31.Przeto, bracia, nie jesteśmy dziećmi niewolnicy, lecz wolnej!

ROZDZIAŁ 5.

1.Chrystus wyzwolił nas, abyśmy w tej wolności żyli. Stójcie więc niezachwianie i nie poddawajcie się znowu pod jarzmo niewoli.

2.Oto ja, Paweł, powiadam wam: Jeśli się dacie obrzezać, Chrystus wam nic nie pomoże.

3.A oświadczam raz jeszcze każdemu człowiekowi, który daje się obrzezać, że powinien cały zakon wypełnić.

4.Odłączyliście się od Chrystusa wy, którzy w zakonie szukacie usprawiedliwienia; wypadliście z łaski.

5.Albowiem my w Duchu oczekujemy spełnienia się nadziei usprawiedliwienia z wiary,

6.Bo w Chrystusie Jezusie ani obrzezanie, ani nieobrzezanie nic nie znaczy, lecz wiara, która jest czynna w miłości.

8.Namawianie takie nie pochodzi od tego, który was powołuje.

10.Jestem co do was przekonany w Panu, że nie inaczej myśleć będziecie; a ten, kto was niepokoi, kimkolwiek by był, poniesie karę.

12.Bodajby siebie uczynili rzezańcami ci, którzy was podburzają.

Paweł wpierw bronił swojego apostolstwa. W dalszej kolejności nauczał na temat relacji wiara - Zakon. Na tak zbudowanej platformie, Paweł przechodzi do sedna sprawy, a mianowicie do pokazania Galacjanom ich stanu i do próby naprawienia błędów, w które popadli. Swoją ofensywę Paweł prowadzi w kilku etapach:

1. Pokazanie kontrastu między dawnym (przed uwierzeniem w Boga) a obecnym stanem (4,8-10). Galacjanie na nieszczęście wracają do życia w dawnym stanie. Dla Pawła oznacza to, że czas który poświęcił na głoszenie Ewangelii Galacjanom może okazać się stracony.

2. Paweł odwołuje się do prawdziwej (poprawnej) jak mniema natury Galacjan. Przypomina im ich dawną otwartość i szczerość z jaką go kiedyś przyjęli (4,11-16). Chce w ten sposób zachęcić ich do podobnej reakcji w obecnym czasie, gdy sam jest nieobecny, a jego słowa przekazywane są w formie listu.

3. Pokazuje prawdziwe motywacje Judaistów (4,17). Tym samym chce zniechęcić Galacjan do ulegania ich wpływowi.

4. Obraz obu synów Abrahama jako ilustracja położenia tych, którzy są dziećmi obietnicy, a tymi którzy są dziećmi według ciała (4,21-5,1). Pokazując ten obraz Paweł zdaje się pytać: Którymi chcecie być?

5. Teraz Paweł mówi wprost w jakie położenie wpakowali się Galacjanie. Stan jest poważny, gdyż stawką w tej grze jest zbawienie (5,2-7).

6. Paweł sugeruje, że cała ta sytuacja pochodzi od Złego (5,8).

13.Bo wy do wolności powołani zostaliście, bracia; tylko pod pozorem tej wolności nie pobłażajcie ciału, ale służcie jedni drugim w miłości.

14.Albowiem cały zakon streszcza się w tym jednym słowie, mianowicie w tym: Będziesz miłował bliźniego swego, jak siebie samego.

16.Mówię więc: Według Ducha postępujcie, a nie będziecie pobłażali żądzy cielesnej.

17.Gdyż ciało pożąda przeciwko Duchowi, a Duch przeciwko ciału, a te są sobie przeciwne, abyście nie czynili tego, co chcecie.

19.Jawne są zaś uczynki ciała, mianowicie: wszeteczeństwo, nieczystość, rozpusta,

20.Bałwochwalstwo, czary, wrogość, spór, zazdrość, gniew, knowania, waśnie, odszczepieństwo,

21.Zabójstwa, pijaństwo, obżarstwo i tym podobne; o tych zapowiadam wam, jak już przedtem zapowiadałem, że ci, którzy te rzeczy czynią, Królestwa Bożego nie odziedziczą.

22.Owocem zaś Ducha są: miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność,

23.Łagodność, wstrzemięźliwość. Przeciwko takim nie ma zakonu.

24.A ci, którzy należą do Chrystusa Jezusa, ukrzyżowali ciało swoje wraz z namiętnościami i żądzami.

25.Jeśli według Ducha żyjemy, według Ducha też postępujmy.

26.Nie bądźmy chciwi próżnej chwały, jedni drugich drażniąc, jedni drugim zazdroszcząc.

1.Bracia, jeśli człowiek zostanie przyłapany na jakimś upadku, wy, którzy macie Ducha, poprawiajcie takiego w duchu łagodności, bacząc każdy na siebie samego, abyś i ty nie był kuszony.

2.Jedni drugich brzemiona noście, a tak wypełnicie zakon Chrystusowy.

4.Każdy zaś niech bada własne postępowanie, a wtedy będzie miał uzasadnienie chluby wyłącznie w sobie samym, a nie w porównaniu z drugim.

6.A ten, którego się naucza Słowa Bożego, niechaj się dzieli wszelkim dobrem z tym, który naucza.

7.Nie błądźcie, Bóg się nie da z siebie naśmiewać; albowiem co człowiek sieje, to i żąć będzie.

10.Przeto, póki czas mamy, dobrze czyńmy wszystkim, a najwięcej domownikom wiary.

Powyższy fragment kładzie nacisk na uczynki. Nauka taka była bez wątpienia potrzebna, zważywszy na niedojrzałość Galacjan. Skoro Paweł zachęcił ich do życia w wolności musiał teraz wprowadzić rozumienie wolności u Galacjan we właściwe tory. Paweł pokazuje to w kilku etapach:

1. Nie bycie pod jarzmem Zakonu nie oznacza wolności od moralności. Tym bardziej teraz, otrzymawszy tak wiele od Boga powinniśmy dobrze prowadzić swoje życie. Prawo rozumiane jako miłość Boga i bliźniego obowiązuje nas tym bardziej teraz, kiedy jesteśmy domownikami Boga (5,13-14).

2. W tej części Paweł pisze o indywidualnych cechach chrześcijanina. Paweł mówi, że między ciałem a Duchem istnieje ścisłe przeciwieństwo. Życie według ciała i według Ducha wzajemnie się wykluczają (5,17).

2.1. Paweł sugeruje, że Galacjanie żyją według ciała (5,15-16).

2.2. Pokazuje uczynki będące owocem ciała (5,19-21).

2.3. Pokazuje uczynki będące owocem Ducha. Paweł zachęca Galacjan do chodzenia w nich (5,22-24).

Ta część listu pokazuje jacy naprawdę byli Galacjanie: cielesni, niedojrzali w wierze, nieugruntowani. Zachowywali się jak niemowlęta w wierze.

3. Kolejna część odwołuje się do cech jakie powinien posiadać chrześcijanin, będąc we wspólnocie Kościoła (cechy zbiorowe) (6,1-10): pokora, czujność, wzajemna wyrozumiałość, nie porównywanie się do innych, niesienie sobie pomocy.

11.Patrzcie, jak wielkimi literami własnoręcznie do was napisałem.

12.Ci wszyscy, którzy chcą się podobać od strony cielesnej, zmuszają was do obrzezania, byle tylko nie cierpieć prześladowania dla krzyża Chrystusowego.

13.Bo nawet ci, którzy poddają się obrzezaniu, sami zakonu nie przestrzegają, ale chcą, abyście wy się obrzezywali, by mogli z ciała waszego się chlubić.

14.Co zaś do mnie, niech mnie Bóg uchowa, abym miał się chlubić z czego innego, jak tylko z krzyża Pana naszego Jezusa Chrystusa, przez którego dla mnie świat jest ukrzyżowany, a ja dla świata.

16.A pokój i miłosierdzie nad tymi wszystkimi, którzy tej zasady trzymać się będą, i nad Izraelem Bożym.

17.Odtąd niech mi nikt przykrości nie sprawia; albowiem ja stygmaty Jezusowe noszę na ciele moim.

18.Łaska Pana naszego Jezusa Chrystusa niech będzie z duchem waszym, bracia. Amen.

1. Jeszcze raz podkreślone są motywacje Judaistów, egoistyczne jak widać (6,12-13).

2. Paweł pokazuje swoją postawę jako kontrast w stosunku do postawy tamtych (6,14).

3. Podstawową myślą, którą powinniśmy jako czytelnicy tego listu zapamiętać, jest to, że znaczenie ma tylko nowe stworzenie. Z trzymaniem się tej zasady związana jest obietnica pokoju i miłosierdzia od Boga (6,15-16).

4. Paweł mówi na zakończenie, że wiele już cierpiał dla Jezusa. Na ciele swoim nosi stygmaty rozumiane jako: piętno, blizny. Dlatego też uważa się za wiarygodnego świadka.